پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی با عنوان
بررسی ترکیب نیروی انسانی از لحاظ تناسب با اهداف و ارائه الگوی مناسب جذب نیرو
(در معاونت هزینه و خزانه داری کل وزارت امور اقتصادی و دارایی)
چکیده
تحقیق حاضر تحت عنوان «بررسی ترکیب نیروی انسانی از لحاظ تناسب با اهداف در معاونت هزینه و خزانه داری کل وزارت امور اقتصادی و دارایی» و با هدف مطالعه ابعاد ترکیب نیروی انسانی اعم از تعداد، تخصص، سابقه کار و جنسیت نیروها از لحاظ تناسب با اهداف در معاونت مذکور صورت گرفته است. در این تحقیق یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی به شرح ذیل مورد بررسی قرار گرفت:
فرضیه اصلی تحقیق: بین ترکیب نیروی انسانی با اهداف آن در معاونت هزینه و خزانه داری کل تناسب وجود دارد.
فرضیه فرعی اول: بین تعداد نیروی انسانی با اهداف آن در معاونت هزینه و خزانه داری کل تناسب وجود دارد.
فرضیه فرعی دوم: بین تخصص نیروی انسانی با اهداف آن در معاونت هزینه و خزانه داری کل تناسب وجود دارد.
فرضیه فرعی سوم: بین سابقه کار کارکنان با اهداف آن در معاونت هزینه و خزانه داری کل تناسب وجود دارد.
فرضیه فرعی چهارم: بین جنسیت کارکنان با اهداف آن در معاونت هزینه و خزانه داری کل تناسب وجود دارد.
روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده و جامعه آماری شامل کلیه مدیران، مشاوران، کارشناسان و کارکنان سازمان بود ک از این جامعه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 122 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه 23 سوالی استفاده شد.پس از جمع آوری اطلاعات از روش های توصیفی و استنباطی به منظور بررسی داده ها و آزمون فرضیه ها استفاده شد. نتایج به طور کلی نشان داد که اولا بین تعداد نیروها با اهداف کوتاه مدت سازمان در سطح اطمینان 99% تناسب وجود دارد ولی تعداد نیروها برای تحقق اهداف میان مدت و بلند مدت سازمان کافی نیست. ثانیا در تحقق اهداف کوتاه مدت با تخصص نیروی انسانی تناسب وجود دارد ولی در تحقق اهداف میان مدت و بلند مدت تناسب معنی داری مشاهده نشد. ثالثا تناسب بین سابقه با تحقق اهداف کوتاه مدت در سطح اطمینان 99% معنی دار است ولی در تحقق اهداف میان مدت و بلند مدت و حتی تحقق اهداف کل سازمان در سطح اطمینان 95% معنی دار نیست. رابعا تناسب جنسیت با اهدف صرفاٌ در تحقق اهداف کوتاه مدت سازمان معنی دار است و در تحقق اهداف میان مدت، بلند مدت و حتی کل اهداف سازمان در سطح اطمینان 95% معنی دار نیست.
کلمات کلیدی:
جذب نیرو
مدیریت منابع انسانی
ترکیب نیروی انسانی
معاونت هزینه و خزانه داری
وزارت امور اقتصادی و دارایی
1-1 مقدمه
مدیران ارشد وزارت امور اقتصادی و دارایی با حرکت در مسیر تکامل و رشد علمی گام در راه توسعه نیروی انسانی نهادهاند و در این راستا به ترکیب نیروی انسانی خود، به تدریج بر ضرورت تغییر الگوی جذب نیروی انسانی در حوزه توسعه نیروی انسانی واقف شدند و آن را به منزله ابزاری در خدمت مدیریت و رهبری نظامهای سازمانی، مورد توجه قرار دادهاند. سازمانها و مؤسسههای اداری امروز، به حدی پیچیده شدهاند که بدون اقدام به ترکیب نیروی انسانیهای دقیق، امکان ادامه حیات وجود ندارد. ترکیب نیروی انسانی مستلزم آگاهی از فرصتها و تهدیدهای آتی و پیشبینی شیوه مواجهه با آنهاست.
توجه به ساختار ترکیب نیروی انسانی از وظایف بسیار مهم تصمیمگیری مدیران است و با سایر وظایف آنها نیز ارتباط دارد. اگر نگرش مبتنی بر الگوی ترکیب نیروی انسانی به سراسر کارکردهای نظام مدیریت دولتی تسری یابد، نوعی تعهد به عمل به مبنای تعقل و تفکر آیندهنگر و عزم راسخ بر استمرار آن، برایشان ایجاد میشود. بعلاوه تحقق اهداف فردی و سازمانی نیز مستلزم بررسی علمی ترکیب نیروی انسانی است، به طوری که حتی برای نیل به اهدافی بسیار جزئی و زودگذر نیز باید الگوی ترکیب نیروی انسانی تعریف شود.
در واقع نیاز به الگوی ترکیب نیروی انسانی از این مسأله ناشی میشود که همه سازمانها با فعالیت در محیطی پویا، درصدد آنند که منابع محدود خود را برای رفع نیازهای متنوع و رو به افزایش خود صرف کنند، پویایی محیط و وجود تلاطم در آن و عدم اطمینانی ناشی از تغییرات محیطی، بر ضرورت انکارناپذیر الگوی ترکیب نیروی انسانی میافزاید (رضائیان، 1379، 178).
الگوی ترکیب نیروی انسانی فکر کردن راجع به آینده یا کنترل آن نیست، بلکه فرآیندی است که میتواند در انجام این امور مورد استفاده قرار گیرد. الگوی ترکیب نیروی انسانی، تصمیمگیری در شکل معمول آن نیست بلکه مجموعهای از تصمیمات هماهنگ اتخاذ شده در قالب فرآیند الگوی ترکیب نیروی انسانی تولید میشود (مینتزبرگ، 1994، ص 5).
فهرست مندرجات
فصل اول: طرح تحقیق
1-1 مقدمه2
2-1 ضرورت مسأله تحقیق 4
3-1 بیان موضوع تحقیق 5
4-1 اهداف تحقیق 5
5-1 سئوالات تحقیق6
6-1 فرضیههای تحقیق 7
7-1 قلمرو تحقیق7
8-1 مدل عملیاتی تحقیق 9
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
1-2 مقدمه11
2-2 فلسفه و مفهوم مدیریت منابع انسانی13
3-2 جایگاه نوین مدیریت منابع انسانی14
4-2 اهداف مدیریت منابع انسانی15
5-2 وظایف و مسؤولیتهای مدیریت منابع انسانی16
6-2 سیاستها و خط مشیهای مدیریت منابع انسانی18
7-2 عملكرد منابع انسانی 19
8-2 نقش مدیران منابع انسانی در نیرویابی، جذب و گزینش21
9-2 مدیریت منابع انسانی و عملكرد مدیر پرسنل23
10-2 هدفهای آموزشی و توسعة منابع انسانی24
11-2 روشهای آموزشی و توسعة مدیریت و سرپرستی25
12-2 ضرورت توجه به آموزش در توسعه منابع انسانی26
1-12-2 از نظر سازمان29
2-12-2 از نظر کارکنان30
13-2 وظایف اجرایی مدیریت منابع انسانی32
1-13-2 برنامهریزی نیروی انسانی، كارمندیابی و گزینش32
2-13-2 آموزش و توسعة نیروی انسانی33
3-13-2 نظام جبران خدمات و انگیزه34
4-13-2 نظام ارزیابی عملكرد34
5-13-2 پرورش زندگی شغلی35
6-13-2 ایمنی و سلامتی روانی و جسمی35
7-13-2 بهبود ارتباطات منابع انسانی36
8-13-2 تحقیقات منابع انسانی36
14-2 تعریف کارمندیابی38
15-2 فرآیند کارمندیابی39
16-2 جایگزینهای کارمندیابی39
17-2 عوامل محیطی مؤثر بر فرآیند کارمندیابی41
18-2 روشهای کارمندیابی43
1-18-2 روشهای کارمندیابی از داخل43
2-18-2 روشهای کارمندیابی از بیرون سازمان45
19-2 ترکیب نیروی انسانی و فرآیند کارمندیابی46
20-2 اهمیت فرآیند گزینش47
21-2 فرآیند گزینش48
22-2 عوامل محیطی مؤثر بر فرآیند گزینش49
23-2 اهمیت دانش مدیریت و تركیب منابع انسانی51
24-2 معیارهای سنجش تركیب نیروی انسانی52
25-2 تاثیر «نابهنگامی» درتركیب نیروی انسانی53
26-2 انگیزش كار نیروی انسانی و تركیب نیروی انسانی54
27-2 تركیب نیروی انسانی، محدودیتها و موانع56
28-2 مدیریت زمان و تركیب نیروی انسانی از آن57
29-2 نیازها، تركیب نیروی انسانی و توسعه57
30-2 تركیب نیروی انسانی مدیریت، شاخصی نو58
31-2 به كارگیری موثر نیروی انسانی و اهداف سازمانی59
32-2 مفهوم الگوی تركیب نیروی انسانی60
33-2 مراحل عمده تركیب نیروی انسانی62
34-2 خصوصیات الگوی تركیب نیروی انسانی66
34-2 انواع الگوی تركیب نیروی انسانی67
34-2 الگوی تركیب نیروی انسانی آموزش وزارت امور اقتصادی و دارایی68
35-2 الگو تركیب نیروی انسانی توسعه تكنولوژی70
36-2 الگوهای خاص تركیب نیروی انسانی72
37-2 آشنایی مختصر با قلمرو مکانی پژوهش74
1-37-2 دارایی و تاریخچه آن در ایران 74
2-37-2 هدف و وظایف کلی وزارت امور اقتصادی و دارائی 75
3-37-2 سیاستهای اقتصادی و مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی77
4-37-2 ویژگیهای معاونت هزینه و خزانهداری کل کشور 79
38-2 سوابق تحقیقات انجام شده83
فصل سوم: روش اجرای پژوهش
1-3 مقدمه91
2-3 روش تحقیق91
3-3 جامعه آماری92
4-3 نمونه و روش نمونه گیری93
5-3 جمع آوری اطلاعات94
6-3 روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها 96
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه 99
2-4 روشهای آماری توصیفی100
3-4 روش های آماری استنباطی107
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
1-5 مقدمه120
2-5 خلاصه تحقیق120
3-5 یافته ها و نتیجه گیری124
4-5 پیشنهادها126
5-5 محدودیت های تحقیق128
فهرست منابع
منابع فارسی131
منابع لاتین133
پیوستها
فهرست جداول
جدول 1-3: عوامل و سوالات مربوطه به پرسشنامه 94
جدول 1-4: توزیع پاسخ دهندگان به تفکیک سمت100
جدول 2-4 توزیع فراوانی و درصد پاسخ دهندگان به تفکیک سابقه کار102
جدول 3-4: توزیع فراوانی و درصد پاسخ دهندگان به تفکیک میزان تحصیلات103
جدول 4-4: شاخص های آماری مربوط به هر یک از سوالات پرسشنامه در وضعیت موجود سازمان106
جدول 5-4: شاخص های آماری و آزمون Z مربوط به هر یک از فرضیه های تحقیق108
جدول 6-4: مقایسه میزان تناسب عوامل ترکیب نیروی انسانی با اهداف کوتاه مدت سازمان112
جدول 7-4: مقایسه میزان تناسب عوامل ترکیب نیروی انسانی با اهداف میان مدت سازمان114
جدول 8-4: مقایسه میزان تناسب عوامل ترکیب نیروی انسانی با اهداف بلند مدت سازمان116
فهرست اشکال و نمودارها
نمودار 1-4: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک سمت آنها101
نمودار 2-4: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک سابقه کار103
نمودار 3-4 : توزیع فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک میزان تحصیلات104
نمودار 4-4: وضعیت تناسب ترکیب نیروی انسانی با اهداف سازمان111
نمودار 5-4: مقایسه تناسب عوامل ترکیب نیروی انسانی در تحقق اهداف کوتاه مدت سازمان 113
نمودار 6-4: مقایسه تناسب عوامل ترکیب نیروی انسانی در تحقق اهداف میان مدت سازمان 115
نمودار 7-4: مقایسه تناسب عوامل ترکیب نیروی انسانی در تحقق اهداف بلند مدت سازمان 117
نمودار 8-4: مقایسه تناسب عوامل ترکیب نیروی انسانی در تحقق اهداف بلند مدت سازمان 118